Notities uit Not for Profit -
Why democracy needs the humanities van Martha C. Nussbaum.
Na het steeds maar uitstellen van het lezen van dit boek was nu het moment daar; ik heb eindelijk de hoofdstukken uitgelezen die al zo lang op mijn leeslijst stonden.
De timing (drie dagen voor het inleveren van ons onderzoeksdocument) zorgt ervoor dat ik alles wat we gedaan hebben in perspectief kan zetten en het maakt het verhaal rond. Het benadrukt de urgentie waarom we hebben gemaakt wat we hebben gemaakt en toont aan dat hoe belangrijk het is om die ruimte voor verbeelding te creeëren voor jonge mensen. Ik zag in dit hoofdstuk belangrijke inzichten voorbij komen die ik ook terug zie komen binnen onze opdracht Innerlijk landschap.
“Citizens cannot relate well to the complex world around them by factual knowledge and logic alone. The third ability of the citizen, closely related to the first two, is what we can call the narrative imagination. This means the ability to think what it might be like in the shoes of a person different from oneself, to be an intelligent reader of that person’s story, and to understand the emotions and wishes and desires that someone so placed might have.” pag. 95
“A second precondition, which I have emphasized in talking about disgust and shame, is a recognition that total control is neither possible nor good, that the world is a place in which we all have weaknesses and need to find ways support one another. This recognition involves the ability to see the world as a place in which one is not alone- a place in which other people have their own lives and needs, and entitlements to pursue those needs.” pag. 99
“Play is a type of activity that takes place in the space between people - what Winnicott calls a “potential space”-. Here people (children first, adults later) experiment with the idea of otherness in ways that are less threatening than the direct encounter with another may often be. They thus get invaluable practice in empathy and reciprocity.” pag. 99
“Play teaches people to be capable of living with others without control; it connects the experiences of vulnerability and surprise to curiosity and wonder, rather than to crippling anxiety. How do adults sustain and develop their capacity for play after they have left behind the world of children’s games? Winnicott argued that a key role is played by the arts. He held that a primary function of art in all human cultures is to preserve and enhance cultivation of the ‘play space’ and he saw the role of the arts in human life as, above all, that of nourishing and extending the capacity or empathy.” pag. 101
Over de rol van educatoren die actief kunstonderwijs inzetten voor ontwikkeling in brede zin:
“Such educators realized early on that the most important contribution of the arts to life after school was that of strengthening the personality’s emotional and imaginative resources, children abilities to understand both self and others that they would otherwise lack. We do not automatically see another human being as spacious and deep, having thoughts, spiritual longings, and emotions. It is all too easy to see another person as just a body - which we might then think we can use for our ends, bad or good. It is an achievement to see a soul in that body, and this achievement is supported by poetry and the arts, which ask us to wonder about the inner world of that shape we see and, too, to wonder about ourselves and our own depths.” pag. 102
Dit omvat voor mij eigenlijk alles waar ...and the World over gaat.
En tot slot in een stuk waarin de opinie van pedagoog, filosoof en psycholoog John Dewey wordt besproken.
“Dewey insisted that what is of importance for children is not “fine art” meaning some contemplative exercise in which children learn to ‘appreciate’ works of art art as things cut off from the real world. Nor should children be taught to believe that imagination is pertinent only in the domain of the unreal or imaginary. Instead, they need to see an imaginative dimension in all their interactions, and to see works of art as just one domain in which imagination is cultivated.” pag.103
Dit laatste stuk brengt me terug naar een conversatie die we voerden met de vriend van Myung waarin hij benoemde (als beschouwer van ons project) dat we leerlingen met onze opdrachten eigenlijk een bepaalde set aan ‘life skills’ meegeven die als doel hebben verder te reiken dan alleen maar het maken van school kunst. Het gaat in de kern om het in roering brengen van die binnenwereld, daarmee naar buiten te treden waardoor je een verbinding aan gaat met de omgeving waarin je je op dat moment bevindt.
.........................................................................................................
01/06/2023
Inspiratie
“Teachers can consistently and purposefully rethink what counts as material for making art and wonder how one’s world can be made pliable. Pliability does not mean that the thing that is bended will necessarily change in the physical world, but rather will turn into an artwork because it was thought through a conceptual art filter. Through this mode, teachers can start rethinking how to make the school the material of what they are making. For instance, teachers who find themselves in a school - that might feel restrictive or repressive - can ‘play’ with the parameters and materiality of that situation.” Pag. 41,Lucero, 2016
Pag. 41
School as material
Modes of operation for teachers as conceptual artists
Melissa Bremmer and Emiel Heijnen (AHK)
Jorge Lucero (University of Illinois at Urbana-Champaign
.........................................................................................................
01/06/2023
Opdracht Innerlijk Landschap / auditorium Melly / TENT / klas 3 Mavo Centraal
REFLECTIE Innerlijk Landschap
De laatste test voor het afstuderen. Op de valreep. Onze eerdere opdrachten testten we altijd met onze eigen groepen op de scholen waar we beide werkzaam zijn. Nu was het plan om met een onbekende groep te werken op een locatie buiten de school. Omdat ik eerder heb gewerkt als educator bij TENT en Melly op de Witte Withstraat kon ik via mijn contacten daar een ruimte ‘lenen’. Via een oud collega die nu werkt bij Mavo Centraal kwamen we aan onze groep.
Ik weet niet of het aan onze uitleg lag of aan de kennis van de leerlingen maar het was verrassend snel duidelijk voor ze wat we bedoelden met ‘verbeeld een innerlijk landschap’. Eén jongen verwoordde het als ‘het binnenste van een land’, een ander dat je in een landschap je emoties kan laten zien’. Dat stemde hoopvol, het onderwerp raakte iets aan.
De groep ging enthousiast aan het werk, wat altijd een goed teken is. De concentratie verslapte wel halverwege, vooral bij een groep jongens die met elkaar aan het klieren waren op een drukke maar vriendelijke manier. Het lukte ons wel om ze de opdracht af te laten ronden met enige aanmoediging.
De uitdaging van het testen van deze laatste (nieuwe) opdracht lag bij het werken met een groep leerlingen die wij niet kenden op een locatie buitenschools. Onze vraag sloot toevallig perfect aan op het thuisblijf programma van de groep leerlingen die om uiteenlopende redenen niet meekonden op schoolreis naar Berlijn. Eén jongen verwerkte dit in zijn innerlijk landschap. Hij verbeeldde het gevoel van onmacht dat voort kwam uit het feit dat hij niet mee mocht op schoolreis omdat hij geschorst was vanwege slecht gedrag. Zijn tekening toonde een zee met vijf boze vissen met scherpe tanden die ieder een docent symboliseerden die een rol hadden gespeeld bij zijn schorsing. In de zee tenmidden van deze boze vissen voelde hij zich opgesloten. Boven de zee vloog een vliegtuig in de lucht, vrij als een vogel, met alle klasgenoten erin die wèl naar Berlijn mochten. Toen alle innerlijke landschappen in een lange rij aan de muur hingen vertelde deze jongen spontaan een verhaal bij de tijdlijn die voor zijn ogen ontstaan was en deelde dit met de klas. Zijn tekening hing helemaal aan het begin, hij volgde de tekeningen van links naar rechts met zijn vinger en vertelde dat deze tijdlijn de imaginaire reis verbeeldde van zijn klasgenoten. Toen ik vroeg of dat het gevoel des te erger maakte, zei hij: ‘Neeee, kijk maar, op het einde storten ze allemaal in zee!’ En hij wees naar de laatste tekening waar een meisje dobberende mensfiguurtjes in een kalme zee had getekend, geheel toevallig.
Dat vond ik het mooiste moment van de dag. De jongen heeft zijn eigen negatieve ervaring weten te vertalen naar een beeld en zijn verhaal wordt vervolgens een onderdeel van een groter verhaal. Door in de fantasie te treden deelt hij op een veilige manier zijn ervaring met de rest van de klas. Misschien herkenden anderen dit gevoel ook wel en misschien voelde hij zich wel opgelucht om zijn frustratie een vorm te kunnen geven.
Het zijn hele subtiele dingen die je tijdens een opdracht signaleert als docent. De energie of aandacht die een leerling stopt in het maken van een opdracht. Het verkennen van het materiaal, er mee dwalen en spelen tot er iets uit komt. Maar ook nadenken, jezelf bevragen, een beroep doen op het verbeeldingsvermogen. Deze jongen was heel uitgesproken over het hoe en waarom binnen zijn landschap. Een andere jongen, waarvan het opviel dat hij buiten de groep lag en alleen zat, tekende als enige een woestijn landschap, met één cactus erin. Hij was heel serieus en betrokken tijdens het maken van dit landschap maar het hoe en waarom vertelde hij er niet bij. Dit zagen Myung en ik pas later toen we alle tekeningen nog eens bekeken. Wij zagen opeens dat die alleenstaande cactus een gelijkenis had met hoe hij in de les zat. Het zijn observaties, en je kan nooit helemaal zeker zijn of een opdracht echt iets beweging heeft gezet of dat ze het bij het verlaten van het lokaal alweer vergeten zijn, maar dit was wel een moment dat we beiden even moesten slikken.
Toen we om feedback vroegen op het einde zei een jongen dat hij het een ‘bijzondere’ opdracht vond. Toen ik vroeg waarom hij dat vond zei hij: ‘Ik heb zoiets nog nooit eerder gedaan’. Ik hoop, en ik denk, dat we met deze opdracht zeker iets hebben losgemaakt bij de leerlingen.
Het was ook bijzonder en ik kijk er heel erg naar uit om de opdracht met andere groepen te gaan doen en daar de uitkomsten van te gaan ondervinden. Je kan er zoveel inleggen van jezelf als dat je wilt, en misschien niet eens weten waar je precis uitkomt. Die reis is op zichzelf al waardevol. Voor de volgende keer zou ik toch liever met meer expresievere materialen willen werken, door de kleurpotloden waren de beeltenissen nu soms wat matjes. Het materiaalgebruik mag ook varieren, als het maar in dezelfde lijn ligt met elkaar.
Bekijk de opdracht hier
..........................................................................................................
09/05/2023
Documenten ordenen
.........................................................................................................
31/03/2023 Moment van reflectie. Long read (!)
Grote kleine wereld problemen
Wat ik herken in de opbrengsten van onze opdrachten is de grote kleine wereld problemen waar je je toe verhoudt als puber. Er gebeurt intern een hoop en veel tegelijkertijd, er wordt nogal wat van je verwacht, je levensritme wordt bepaald door anderen, je sociale omgeving en sociale contacten zijn intens belangrijk en je bent eigenlijk constant moe. Ik heb een keer een groep les moeten geven die ontzettend zaten te puffen en te steunen omdat ze zo moe waren. In plaats van te zeggen ‘stel je niet zo aan, jullie zijn nog jong, het leven wordt nog veel ingewikkelder later,.etc.’, iets dat ze vaak te horen krijgen vanuit een volwassen perspectief, zei ik : ‘ Ik snap dat jullie heel moe zijn.. Je moet van alles van iedereen, je hersenen maken overuren en zijn daar bovenop nog aan het ontwikkelen, je vergeet veel, maar maak je geen zorgen, het wordt alleen maar makkelijker. Later kan je je eigen keuzes maken, een eigen huis gaan zoeken en je eigen leven gaan inrichten en vormgeven. De groep leerlingen keek verbaast op. ‘Dat heeft nog nooit iemand gezegd mevrouw’ zei een leerling en de groep als geheel knapte aanzienlijk op en ging geconcentreerd aan het werk. En al weet ik niet of het volwssen leven per se makkelijker is, het biedt wel even een ander perspectief.
Niet alleen liet dit voorval me inzien dat het serieus nemen van de problemen van pubers belangrijk is om zich gehoord te laten voelen, het liet me ook zien wat omgekeerd denken kan doen om een frisse blik op een situatie werpen.
Gisteravond zat ik door mijn blog posts terug te scrollen en het viel het me op dat het verschuiven van perceptie een terugkerend element is binnen mijn onderzoek. Hoe kan je leerlingen uitdagen om een gevoel of ervaring van verschillende kanten te laten bekijken? Mijn fascinatie hiervoor komt voort uit het geluksgevoel dat je kan ervaren op het moment dat het je lukt om iets vanuit een andere invalshoek te bekijken. Met een andere bril op, zoals dat vaak gezegd wordt. Maar je kan de bril wel opzetten, je moet het ook kunnen zien.
Ik moest denken aan de laatste opdracht die we hebben uitgezet bij mij op school aan mijn eerstejaars vormgevers: IK | De envelop. Een jongen uit mijn klas die vaak last heeft van concentratieproblemen is altijd heel snel klaar met zijn werk en vind het lastig de diepte op te zoeken. Tijdens deze opdracht kregen alle leerlingen een envelop met een unieke opdracht erin en ook de materialen waarmee ze de opdracht moesten uitvoeren zaten bijgevoegd in de envelop. Deze jongen kreeg de vraag: Beeld een negatieve gebeurtenis uit waar iets positiefs uit gekomen is. Je mag het beeld ondersteunen met woorden. In eerste instantie begreep hij de opdracht niet goed. Ik gaf hem iets meer toelichting: het kan ook iets kleins zijn, dat je bijvoorbeeld de tram net mist en daardoor een bekende tegenkomt. Het kwartje viel een beetje, maar hij vond het lastig iets positiefs te benoemen. Hij vertelde me dat hij eigenlijk alleen maar situaties kende die positief waren begonnen en negatief afgelopen. Ik vroeg hem nog eens goed erover na te denken en heb hem even gelaten.
Toen ik terug kwam had hij een halve situatie op papier geschetst dat gebaseerd was op een incident bij de Albert Heijn vlakbij ‘zijn’ skatepark. Hij had iets kleins gepikt bij de zelfscan kassa en was daardoor een jaar verbannen uit de Albert Heijn. Maar, zijn positieve noot was dat hij nu meer geld in zijn zakken houdt waar hij nu andere leuke dingen van kan doen. Hij besefte eigenlijk dat hij teveel geld bij de Albert Heijn uit gaf.
Dit vind ik een heel goed voorbeeld van grote kleine wereld problemen. Deze situatie gaat over zijn innerlijke belevingswereld en wat de gevolgen van een kleine handeling als pikken kunnen zijn. Maar door op een andere manier naar de situatie te kijken komt hij eigenlijk tot het besef dat het er ook een voordeel uit te halen valt (naast de wijze les dat pikken gevolgen heeft) en krijgt hij inzicht in zijn eigen denken en handelen. Binnen het verbeeldingsproces had hij nog wel wat sturing nodig, zo had hij de verbanning van de AH geschetst maar liet nog niet zien hoe het geld in zijn zak bleef zitten. Dat had hij op mijn advies er nog bijgetekent. Ik zag bij deze jongen dat hij eindelijk iets doorzette, gestimuleerd door het denken over het eigen zijn.
De grote kleine wereldproblemen zie ik vooral terug binnen mijn eigen groep THV’ers die over het algemeen uit een bevoorrechtte positie komen. De verbeelding krijgt vaak de vrije ruimte om zich te manifesteren. Hoe anders is dat bij de ISK leerlingen van Myung, waarbij die grote boze wereld vaker is binnengekomen. De verhalen die verbeeld worden stemmen soms verdrietig. Maar wat hoopvol is, is dat deze leerlingen net zo goed een beroep kunnen doen op hun verbeelding, zich hier in kunnen ontwikkelen en artistieke zelfexpressie als middel kunnen inzetten om hun grote en kleine problemen (want die hebben zij natuurlijk ook) te verbeelden en een plek te geven. Kunsteducatie als bevordering van de verbeelding. De vaardigheden die daarbij horen staan slechts in dienst van de verbeeldingskracht, die eigenlijk in iedereen verscholen zit. Het is de kunst deze naar boven te halen.
.........................................................................................................
30/03/2023
Tijdens het koken ving ik een gesprek op op NPO radio 1 over toekomst denken.
Het ging over de complexe vraagstukken van de toekomst en de rol die verbeeldingskracht daarin kan spelen. Er werd gesproken over het ernstige gebrek aan verbeelding dat er toe leidt dat grote, complexe vraagstukken zoals de klimaatcrisis niet op tijd worden opgelost. Je moet het je immers kunnen voorstellen om er iets aan te doen.
Ik vond dit een mooie gedachte in het kader van ons onderzoek dat als drijfveer heeft om de verbeelding die in de mens zit tot uiting te laten komen: de menselijke dimensie vormt het materiaal. Wat voor rol kan kunsteducatie spelen als grote bevorderaar van de verbeelding ? Het doet me aan mijn leerlingen denken; havisten en vwo-ers die later over verschillende functies zullen gaan uitwaaieren in het ‘echte’ leven. Misschien dat een enkeling naar de kunstacademie gaat. Hoe kan je de kunstlessen zo vormgeven dat deze leerlingen (naast het slagen voor het kunst examen) later ook binnen andere vakgebieden hun verbeeldingskracht optimaal kunnen inzetten en hun creatieve inzicht kunnen toepassen op andere zaken dan alleen beeldende kunst?
Het doet me denken aan mijn moeder die haar leven lang in de psychiatrie heeft gewerkt (maar wel getrouwd was met een kunstenaar). Zij heeft altijd gezegd dat ze haar creativiteit wist toe te passen binnen haar eigen vakgebied dat haar hielp met het oplossen van complexe vraagstukken.
Als je die kracht van de verbeelding kunt sterken en leerlingen er van bewust kan maken dat ze daar een beroep op kunnen doen wanneer ze willen dan is dat een gegeven dat je meeneemt voor de rest van je leven.
.........................................................................................................
27/03/2023
Opdracht DE ENVELOP - THV
13 enveloppen
13 opdrachten
13 leerlingen
Bekijk de opdracht hier
REFLECTIE Opdracht DE ENVELOP
Wat viel op? De leerlingen kwamen binnen en de enveloppen lagen al klaar op de tafels. Dat creeërde al een soort spanning en stimuleerde een nieuwsgierige houding. Daar hoopten we van tevoren ook op.De reacties waren positief, iedereen kon wel met de opdrachten uit de voeten. Sommigen hadden wat meer sturing nodig bij het nadenken over een passend antwoord zoals Jelle, zie verhaal hierboven. Het idee om verschillende opdrachten te bedenken (geen enkele hetzelfde) was ook een manier om te testen wat eruit zou komen. Het viel me op dat de wat meer filosofische opdrachten zoals: Hoe ziet vrijheid er voor jou uit, Maak een kunstwerk over wachten, verbeeld een negatieve ervaring waar iets positiefs uitgekomen is en doe iets dat nutteloos is en beschrijf dit de meest interessante (naar mijn idee) resultaten opleverden. Wat de leerlingen zelf teruggaven was dat ze het fijn vonden dat ze duidelijke kaders kregen (voorgedrukte opdracht, bijbehorende materialen) waardoor er geen keuzestress was en ze direct met de invullig aan de slag konden. De leerlingen vonden het een leuke opdracht. Wat bij mij achterbleef in gedachten was; wat willen we met deze uitkomsten? Wat is het doel? Moet er meer uitwisseling of samenwerking op gang gebracht worden? Of is de handeling of gedachte genoeg? We begonnen ons onderzoek met de vraag: hoe kunnen we ervoor zorgen dat leerlingen over zichzelf en over elkaar leren door middel van zelfexpressie.. Er moet meer ruimte komen voor die uitwisseling, we hebben wel gesprekken gevoerd op het einde met de leerlingen over de uitkomsten maar dat mag meer geïntegreerd worden in het geheel.
.........................................................................................................
20/03/2023
Opdracht IK EN DE WERELD - THV
(de Theaterhavo/vwo, Remty’s school)
Nadat we onze opdracht IK | DE WERELD eerst bij Myung op school hadden uitgezet besloten we deze ook bij mij op school te doen, bij wijze van experiment, om te kijken of er verschillen of overeenkomsten in de uitkomsten waren.
REFLECTIE Opdracht IK EN DE WERELD - THV
Wat viel op? Het viel op dat deze leerlingen meer geoefend waren in tekenen en zich daardoor beter in details konden uitdrukken. Deze groep had ook minder sturing nodig omdat ze meer gewend zijn ‘vrij’ te werken. Ze gingen direct geconcentreerd met de opdracht aan de slag, een enkele nog zoekende. Daar waar de tijd bij de ISK leerlingen precies goed was (1 uur resterend na de uitleg voor de uitvoering van de opdracht), was het bij deze groep te kort. Sommigen gingen zo op in de opdracht dat ze geen tijd over hadden voor de Wereld helft. Wat nog meer opviel was het verschil in verhalen die verbeeld werden. Gebaseerd op persoonlijke ervaringen van de leerlingen.
Bekijk de opdracht hier
.........................................................................................................
14/03/2023
Opdracht IK EN DE WERELD - ISK
(ISK klas de Hef, Myung’s school)
Het werd tijd om een opdracht bij onze doelgroep van middelbare scholieren uit te proberen. Op spontane wijze bouwden we voort op de eerste opdracht die we aan elkaar gaven, het idee van het tweeluik. Vanuit een fascinatie over hoe we ons verhouden tot de wereld, was dit een eerste aanzet tot het anders leren kennen van onze leerlingen en hun beeldende kijk op zichzelf en de wereld.
REFLECTIE Opdracht IK EN DE WERELD - ISK
Wat wilden we bereiken? We wilden de leerlingen leren wat een tweeluik is (vorm) en hoe ze aan de hand van een tweeluik verschillende verhalen konden samenbrengen binnen in één kunstwerk. We lieten eerst voorbeelden van tweeluiken uit de beeldende kunst zien. Oud en nieuw, figuratief of abstract. Daarnaast wilden we de leerlingen laten reflecteren op zichzelf en hoe zij naar de wereld kijken en/of erin staan. We legden uit dat IK verschillende vormen kan hebben.Ik: mijn gezicht, Ik: mijn gedachten, Ik: mijn gevoelens of Ik: mijn voorkeuren. Hetzelfde deden we met De Wereld. De Wereld kan groot zijn of klein. De wereld kan tastbaar zijn zoals een tekening op een kaart of ongrijpbaar als de mensen om je heen die jouw wereld kleur geven. Jouw slaapkamer kan ook een wereld zijn. Wat wil jij laten zien van jouw wereld? Door eerst verschillende perspectieven te benoemen stimuleerden we de leerlingen om een eigen perspectief in te nemen.
Hoe sloeg de opdracht aan? Het begin verliep wat stroef. We moesten de leerlingen eerst meekrijgen in ons verhaal. Dit was extra lastig omdat veel leerlingen van de ISK de nederlandse of engels taal (nog) niet machtig zijn. Ik gebruikte bij mijn verhaal fysieke gebaren ter verduidelijking. Wees mijn gezicht aan, mijn hart en hoofd om de verschillende definities van ‘IK’ uit te drukken. Dat werkte goed. Eenmaal op gang gekomen, zag je de hersentjes kraken. We hebben ze allemaal aan het werk gekregen, volgens Myung een goed teken. Dit was voor mij de eerste keer dat ik deze klas ontmoette. Ik vond de leerlingen ontvankelijk en lief. Ik had voorafgaand met mezelf afgesproken dat ik onbevangen en met een open hart deze groep tegemoet zou treden omdat het lastig was precies in te schatten wat ik kon verwachten. Deze houding werkte goed. Ik merkte dat doordat ik positiviteit en openheid uitstraalde, ik dit ook terug kreeg. Het heeft me opnieuw wakker geschud hoe belangrijk het is welke energie je de klas mee inneemt en dat je daar vooraf bij stilstaat en niet gedachtenloos de les opstart.
Wat viel ons op? Het viel me op dat de leerlingen erg gewillig waren en zich ook kwetsbaar durfden op te stellen. Een aantal kinderen komen uit vrij heftige situates en namen hun achtergrond en verhalen mee in hun werk. Zoals de vlag van Koerdistanin in het werk van Lawand en de traantjes achter de ogenschijnlijke blije gezichten in het werk van Zainab en Siem. Anderen verscholen zich meer achter tekenstijlen zoals Anime en zagen de opdracht als een mogelijkheid om te tekenen wat ze wilden.
Ook viel het me op dat bij de wereld toch vrij veel wereldbollen getekend werden. Later dacht ik nog; misschien ligt de wereld nog zo voor hen open dat ze niet weten wat ze anders moeten tekenen. Er was een jongetje die heel goed circels kon maken. Dat viel bij de rest op en op een gegeven moment stonden de leerlingen in de rij aan zijn tafel om te vragen of hij de opzet voor hun wereldbollen wilde maken. Toen ik dat zag en benoemde dat wereldbollen tekenen echt zijn specialiteit was bloeide hij helemaal op. Hij wist niet zo goed wat hij zelf moest tekenen maar in plaats daarvan hielp hij anderen hun ideeën te realiseren. Dat vond ik heel mooi.
Wat ik het mooiste vond aan deze klas was om te zien hoe het niet uitmaakt of je een voorkennis hebt van beeldende kunst of niet, vrije expressie is een groot goed. Zeker voor deze doelgroep, die zich niet altijd in woorden uit kan uitdrukken, maar wel in beeld. Het is een ander soort taal die hen kan helpen de wereld in perspectief te zetten. Kunst dient in dit geval niet alleen als uitlaatklep maar kan dus ook vormend zijn voor hoe deze kinderen de wereld kunnen waarnemen. Ik vond het een bijzondere ervaring en het heeft me aan het denken gezet wat voor grotere rol kunsteducatie zou kunnen spelen bij deze doelgroep. Vanuit de gedachte genomen dat de ontwikkeling tot zelfexpressie kan leiden tot een betere integratie in je eigen lichaam en hoofd en daardoor ook binnen de bredere context van de wereld.
Wat kan beter een volgende keer? Dit was de eerste keer dat Myung en ik voor de klas stonden samen en ik vond het ons zeer natuurlijk afgaan. Ik vond het inspirerend om te zien hoe rustig en respectvol Myung met de leerlingen omging maar toch ook heel helder was in haar grenzen. Beheerst. Daar kan ik nog iets van leren. Voor de volgende keer mogen er betere voorbeelden van tweeluiken in de Powerpoint. Hoewel het voor nu belangrijk was dat ze een uitgangspunt hadden en zo snel mogelijk aan de slag gingen, had er meer aandacht naar de voor selectie mogen gaan. De tijd voor de opdracht was goed (90 minuten), niet te lang, niet te kort.
Bekijk de opdracht hier
.........................................................................................................
11/03/2023
Gisteren een start gemaakt met opdracht 4 (Myung & Remty): het documenteren van een ritueel.
Wat betekent het ritueel dat ik nu vastleg?
Ik ben begonnen met de vogels op ons dakterras te voeren. Dit moment vindt over het algemeen plaats in de ochtend en alleen wanneer ik er aan denk, de behoefte voel of wanneer het past. Soms doe ik het alleen, soms met dochter Stevie en partner Remco voegt zich er ook wel eens bij. Het is een handeling om de dag mee te beginnen, contact te leggen met de natuur. Het voeder moment zorgt voor een connectie met de omgeving: Wat zijn de weersomstandigheden vandaag? Welke duiven komen er langs (stads, hout, tortel)? Hoe zijn de sociale verhoudingen tussen de duiven onderling? Hoe is de verhouding tussen de duiven en wij zelf?
Bekijk het ritueel hier
.........................................................................................................
08/03/2023
Met griep in bed.
Screenshots uit de Before trilogie van Richard Linklater.
- Before Sunrise (1995)
- Before Sunset (2004)
- Before Midnight (2013)
Met de uitspraak “We all see the world through a tiny keyhole” stelt hoofdpersoon Jessy dat iedere uiting van kunst gevormd wordt door persoonlijke ervaringen. We zien allemaal de wereld vanuit ons eigen perspectief en dat geeft een bepaalde schoonheid aan het werk dat we maken en tegelijkertijd kan het ook beperkend zijn.
.........................................................................................................
17/02/2023
Notities uit Legsicon - Laure Prouvost
We are brought to the notion of the pre-verbal - the ambiguous space before words and the attribution of meaning - where the latent of our personalities lies. pag. 10.
Wanted and the granddad narrative at large feel like a sort of dream, an emancipatory dream about stripping away the baggage we collect on our journeys - baggage that comes with family, modern life, and ‘civilization’ - in order to unlearn, and find the freedom to relearn. pag. 10.
Her video Dit Learn (2017) offers a more philosophical take on the desire to strip away what we have accumulated in order to rediscover the space of the pre-verbal. pag. 10.
Uit de introductietekst over het werk van Laure Prouvost door Nav Haq.
This space of ambiguity is a space of creativity - the kind of creativity that brings new things and ideas into the personal and human spectrum. In creating objects, we can craft our own tools for de-learning and re-learning. pag. 15
Art- the processes of making it and experiencing it, creating forms, internalizing and externalizing them, each time multiplying the dimensions with which we understand ourselves and the world - is a means by which many of us negotiate the human predicament, caught up in concepts of god and modernity. pag. 15
Het werk van Laure Provoust greep me vanaf het eerste moment dat ik het zag. De ambiguïe conditie van de mens speelt in haar werk een centrale rol waarin ze de connectie tussen taal, beeld en betekenis onderzoekt. Visueel spreekt haar werk tot de verbeelding waarna je zelf op zoek mag gaan naar aanwijzingen om de boodschap verder te ontrafelen. Je snapt in eerste instantie niet altijd meteen wat je waarneemt maar tegelijkertijd raakt haar beeldtaal een soort innerlijke, emotionele kern aan. Zou dit het gevoel kunnen zijn dat ambiguïteit kenmerkt? Het zet de dingen zoals je die kent op scherp en stimuleert een nieuwsgierige en onderzoekende houding.
Het boek Legsicon kocht ik na het zien van Prouvost’ solo tentoonstelling in het M HKA in Antwerpen een aantal jaar geleden. Er staan korte teksten in van collega kunstenaars, schrijvers, wetenschappers die allemaal uitgenodigd zijn door Prouvost om een reactie op een woord te schrijven.
Zo creeërt Prouvost ruimte om anderen te laten reflecteren op haar werk via taal en daaraan iets toe te voegen of een ander perspectief te geven op het subject.
Het idee van een woord of boodschap als startpunt, een aanleiding of aanzet, een begin, is iets dat we geïntegreerd hebben in de opzet van onze opdrachten. Het helpt om te verduidelijken en de leerling sturing te geven, een doel, door de woorden te laten spreken en ruimte over te laten voor de verbeelding.
Prouvost, Laure. Legsicon, Book Works, 2019
Objects actually help us become ourselves. Objects are internalized in the development of multi-dimensional personality and understanding of the world. Objects float from being in the world, into the mind and back again, the flow in and out of dreams, they flow in and out of images, they flow from being things into becoming language and back out again. pag. 15
Het herlezen van de teksten in dit boek inspireerden me ook deels tot het bedenken van de 3e opdracht voor mijzelf en Myung. Zie post hieronder...
.........................................................................................................
23/02/2023 opdracht 3
Maak een tekening van een object waar je heel veel van houdt op staand A4. Schrijf erbij waarom dit object zoveel voor je betekent. Doe dit in de stijl van kunstenaar David Shrigley. https://davidshrigley.com/ (combinatie tekst en beeld).
21-02-2023
Multi-perspectiviteit
Ik raakte in gesprek met Myung over mijn fascinatie voor verschillende perspectieven op eenzelfde gebeurtenis, aangewakkerd door een artikel dat ik in de Volkskrant tegen kwam over verschillende perspectieven op de oorlog in Oekraïne. Wat ik mooi vond aan dit artikel is dat de menselijke dimensie centraal staat en dat het de complexiteit van de oorlog enigszins blootlegt, voor zover dat kan. Ook plaatst het de grote wereld vs. kleine (persoonlijke) wereld tegenover elkaar.
“ Wat, was onze vraag, zijn de gevolgen van deze oorlog? Daar kun je historische, geopolitieke, economische, krijgskundige en psychologische analyses op los laten. In deze speciale bijlage hebben we ons laten leiden door de menselijke dimensie, door wat mensen overal ter wereld ons te vertellen hebben. Wat merken zij van de oorlog? Hoe heeft die hun leven veranderd?”
“Het zijn allemaal gewone mensen, die zich moeten verhouden tot andere tijden. Als er ergens hoop zit, na een jaar verwoestende oorlog, zit het daar: in de mensen die elkaar en zichzelf nieuw uitzicht bieden.”
Zaterdag 18 februari, Volkskrant special over de oorlog in Oekraïne.
https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2023/ilja-verliet-zwaargewond-de-frontlinie-godzijdank-mijn-oorlog-is-over~v651279/
.........................................................................................................
23/04/2023
geen schaartje
‘hé, dat lijkt wel een schaartje,
wat daar op de grond ligt,’ dacht ik,
‘een stoffig, grijsgroen schaartje’
maar toen ik beter keek zag ik
dat het geen schaartje was,
maar een elastiekje, ineengekringeld
in de vorm van een schaartje
Cees Buddingh
Een gedichtje in reactie op Myungs ‘notities over kijken.’
.........................................................................................................
FEARLESS RESEARCH
(ergens opgevangen in de wandelgangen van de WDKA, ik vond het wel passen bij onderstaand stuk).
Onderstaand stukje gaat over de controle loslaten. Myung en ik weten ook nog niet ‘waarom’ we doen wat we nu doen. En dat maakt het samenwerken enerverend en interessant.
“I had become narrow and short-sighted at my desk. I’d forgotten about boldness, that it was even an option. If I couldn’t write the scenes, then I should really go all the way with not writing them. I decided to remove myself from my computer and the implication that I might be on the verge of a good idea. I would meet every PennySaver seller who was willing. I would make myself do this as if it were my job. I would get a better tape recorder and drive all over Los Angeles like an untrained, unhelpful social worker. Why? Exactly. This was the question that my new job would answer.”
Notitie uit It chooses you - Mirandy July
.........................................................................................................
17/02/2023
Notities over ‘Essentialism and Experience’ van Bell Hooks ‘Teaching to Transgress’
The telling of experience / experential truth / a learning process that engages everyone
“When I teach Toni Morrison’s The Bluest Eye in introductory courses on black women writers, I assign students to write an autobiographical paragraph about an early racial memory. Each person reads that paragraph aloud to the class. Our collective listening to one another affirms the value and uniqueness of each voice. This exercise highlights experience without privileging the voices of students from any particular group. It helps create a communal awareness of the diversity of our experiences and provides a limited sense of the experiences that may inform how we think and what we say. Since this exercise makes the classroom a space where experience is valued, not negated or deemed meaningless, students seem less inclined to make the telling of experience that site where they compete for voice, if indeed such a competition is taking place. In our classroom, students do not usually feel the need to compete because the concept of a privileged voice of authority is deconstructed by our collective critical practice.” pag. 84
“Our collective listening to one another affirms the value and uniqueness of each voice.” pag. 84
“We might ask: How can professors and students who want to share personal experience in the classroom do so without promoting essentialist standpoints that exclude?”pag. 88.
Henry Giroux, in his writing on critical pedagogy, suggests that “the notion of experience has to be situated within a theory of learning.” Giroux suggests that professors must learn to respect the way students feel about their experiences as well as their need to speak about them in classroom settings: “You can’t deny that students have experiences and you can’t deny that these experiences are relevant to the learning process even though you might say these experiences are limited, raw, unfruitful or whatever. Students have memories, families, religions, feelings, languages and cultures that give them a distinctive voice. We can critically engage that experience and we can move beyond it. But we can’t deny it.” pag. 88.
.........................................................................................................
17/02/2023
Diversiteit in Uniformiteit: beeldtaal
Diversiteit in perceptie: volwassenen vs. kids
︎Skewed ties, missing teeth and hope.
Steve McQueen: Year 3 review -The guardian
︎“Boring!” The Kids Reflect on Steve McQueen’s Year 3 Project Steve McQueen: Year 3 review - Elephant.art
Beide titels van bovenstaande artikelen geven weg dat het verschillende reflecties zijn op hetzelfde project. De bovenste titel leest melancholisch en lijkt door een volwassen schrijver met jeugdsentiment te zijn geschreven. De tweede titel roept letterlijk iets uit dat een leerling (een van de participanten binnen het project) moet hebben gezegd. Ik vond het interresant om beide artikelen te lezen en onder elkaar te zetten omdat het twee ervaringen en perspectieven tegenover elkaar zet. Het laat je ook dicht bij de beleving van de kinderen komen en toont wat zij zelf eruit halen, anders dan wat de kunstenaar voor ogen heeft. Ik vind het een mooi project en ik vraag me af of het inzicht in de complexiteit ervan met de leeftijd komt.
.........................................................................................................
1. maandag 13 februari 8:39
2. woensdag 15 februari 8:29
3. maandag 20 februari 8:27
4. woensdag 22 februari 8:28
5. woensdag 15 maart 8:29
De stand van de dag aan de hand van ︎Het Maasbeeld van Auke de Vries.
Het Maasbeeld ligt op de route van de kinderopvang van mijn dochter in Rotterdam-Kralingen naar de school waar ik werk in Rotterdam-West. Ik werk hier alleen op maandag en woensdag. Doordat ik deze route ben gaan fietsen dankzij de ligging van de kinderopvang is dit mijn nieuwe lievelingskunstwerk in de Rotterdamse publieke ruimte geworden. Ons wederzien stemt me altijd vrolijk. Het Maasbeeld is een groot werk en strekt zich met wisselend volume breed uit langs de kade. Het werk speelt met de omgeving en de omgeving speelt met het kunstwerk. Eb en vloed worden zichtbaar door de hangende bal die vaak boven het water bungelt, soms er half in ligt. Meeuwen en andere watervogels maken gretig gebruik van de 182 meter aan gespannen kabels om uit te rusten en over het water uit te tuuren. Hun witte poepvlekken vormen abstracte kunstwerkjes op het grauwe staal. Soms zitten er ook aalscholvers tussen die zich als een soort oervogels afsteken tegen de rest van de vogelsoorten. Ik hou steeds een beetje meer van dit kunstwerk. Staal voelde nog nooit zo warm.
.........................................................................................................
10-02-2023
Same day, different view.
Same day, different view.
.........................................................................................................
10-02-2023
Aan het werk
.........................................................................................................
14-02-2023
De geboorte van ...and the World web ! www.andtheworld.cargo.site
.........................................................................................................
07-02-2023
Alles ︎OK (?) in het fotohokje
.........................................................................................................
03-02-2023
Iffr bezoek dient uiteindelijk als inspiratie voor de werktitel van ons eindexamen project : ... And the World
She does not know ‘ the world’.
.........................................................................................................
27-01-2023
Workshop on writing by Vivian Rehberg
PERFECTION IS THE ENEMY OF THE DONE
Wat is mijn eigen relatie met schrijven?
Schrijven is een groot onderdeel van wie ik ben. Ik heb er van jongs af aan een gevoel voor ontwikkelt waardoor ik schrijven altijd als leuk heb ervaren. Ik schrijf graag verhalen en schrijf ervaringen graag op. Niet vaak en herhalend zoals in een dagboek, maar wanneer het opkomt, wanneer er zich een verhaal aandient dat erom vraagt om opgeschreven te worden. Daarnaast schrijf ik om niet te vergeten. Het biedt me overzicht en houvast. Ik hou een boekwerk van een agenda bij en maak overal lijstjes van. Hou schrijfboekjes bij met aantekeningen die ik van twee kanten naar elkaar toe beschrijf. Heel toevallig kwamen Myung en ik aan het begin van onze samenwerking erachter dat we dit beiden op die manier doen. Zoals we gaandeweg wel achter meer dingen zouden komen die ons verbinden met elkaar...
Omdat de workshop in het Engels was, zijn mijn notities ook in het Engels. Ik vind het prettig om te schakelen tussen talen, het brengt me naar een andere dimensie van mezelf. Doordat ik de eerste zes jaar van mijn leven in Amerika heb gewoond gaat het me vrij natuurlijk af, al moet ik mezelf vaak wel eerst even ‘aan’ zetten.
Thinking - writing - feeling
Sometimes I need to write to get my mind straight. The comments I received on my writing during my studies at DBKV mainly were that I have a talent for narrative writing, but that I have to work on my formal side of writing. ‘Verhalend schrijven’ does not always suit the assignment in this work field. Now I am super aware that I am a non-formal writer. It made me a bit insecure. I also feel that my writing has changed since I gave birth in the middle of my studies and some formalities seem lost after this life-changing event. Like I became some sort of child myself, mixing up letters and not being able to rely on the visuality of the words as I knew them. It makes me question my brain in a way I have never done before. My research partner in crime Myung asked me after our first e-mail correspondence if I was okay with her correcting my writing, as we transcript our e-mails as a logbook too. YES, PLEASE DO, I answered. To my own surprise, I took absolutely no offense in the question. On the contrary, it made me feel extra happy with our collaboration, confirming that we are a good fit for one another, ready to lift each other up.
.........................................................................................................
26-01-2023
Trying very hard
Stay focusssed
.........................................................................................................
23-01-2023
